Niektórzy nazywają go reaktywacją Steffena Möllera, inni zaś mówią, że jest bardziej polski niż Donald Tusk. Vincent Helbig to Niemiec zafascynowany Polską. Do tego stopnia, że nauczył się perfekcyjnie mówić po polsku i jakiś czas temu przeprowadził się na małą podkarpacką wieś. Na swoich kanałach w mediach społecznościowych (Wasz Niemiec) pogłębia relacje polsko-niemieckie, a jego […]

Są na świecie rzeki większe i miejsca ciekawsze, jednakże od jakiegoś czasu przyjeżdżam tu minimum dwa razy w miesiącu. W następstwie za każdym razem mam PTSD na myśl o powrocie do Warszawy.  Ta część Podlasia Nadbużańskiego to rodzinne strony mojego narzeczonego; region mało znany przez turystów i często pomijany w drodze do Krainy Otwartych Okiennic, […]

Gdzie w Polsce znajdują się pozostałości po świętych gajach? Jakie skutki powoduje zjedzenie wilczej jagody? Czy łosie po spożyciu muchomorów mogą mieć halucynacje? Czym różni się polski syrop klonowy od kanadyjskiego? Jakich ziół w dawnych czasach używano do dokonywania aborcji? Kiedy w kuchni chłopskiej pojawiły się pomidory? O dzikich roślinach trujących i jadalnych, o Estonii, […]

Intrygują mnie twórcy, którzy mieszkają poza największymi ośrodkami artystycznymi i medialnymi w Polsce. Taką artystką jest krośnianka Justyna Łuczaj-Salej (ur. w 1975) – reżyserka filmowa, malarka, wykładowca w Instytucie Sztuk Pięknych Uniwersytetu Rzeszowskiego. Spotkałyśmy się w Krośnie w połowie wakacji, aby porozmawiać o historii tego miasta widzianej oczyma osoby, która urodziła się w nim i […]

Na Pogórzu Dynowskim na Podkarpaciu, między Lutczą, Strzyżowem i Jasłem leży dziesięć wsi, które przed II wojną światową zamieszkiwała jedna z najmniejszych grup etnograficznych, licząca niewiele ponad 8 tys. osób. Grupa ta, czyli Zamieszańcy przez pięć wieków tworzyła ruską enklawę na górzystej, nieurodzajnej ziemi. Chociaż Zamieszańcy otoczeni byli zewsząd przez polskie wioski i utrzymywali życzliwe […]

W latach 60. XX wieku w opuszczonej cerkwi w Karpatach w tajemnicy przed duchowieństwem odprawiano dziady. Jeszcze po II wojnie światowej mieszkańcy niektórych wsi położonych na obszarze Beskidu Niskiego organizowali stypy przedpogrzebowe, w których czynny udział brały zwłoki. Przed trzydziestu laty w kościele w Komborni żywy śpiew parafian nosił ślady dawnej ornamentyki barokowej – był […]

W Wielkim Tygodniu spotkałam się z największym polskim projektantem mody w okresie PRL, Jerzym Antkowiakiem (ur. w 1935). W Art Cafe w Komorowie, miejscu, którego jest stałym bywalcem, rozmawialiśmy między innymi o pierwszych pokazach jego ulubionego projektanta Yvesa Saint Laurenta, o okolicznościach poznania Karla Lagerfelda, o niewydarzonej karierze pani Jany Wysockiej u Balenciagi, o modzie […]

Historii polskiego feminizmu nie tworzyły wyłącznie kobiety o poglądach lewicowych. Największą organizacją kobiecą w międzywojniu była Narodowa Organizacja Kobiet (NOK) sympatyzująca z ruchem narodowym. W szczytowym momencie zrzeszała ok. 100 tys. członkiń. Mimo że narodowczynie, czyli kobiety związane z Narodową Demokracją, miały ogromny wkład w równouprawnienie Polek, dziś są zapomniane zarówno przez narodowców, jak i […]

1 września 1939 roku o godz. 4:40 Wieluń – urocze polskie miasteczko z ponad 700-letnią tradycją – zostało obrócone wniwecz. Lotnictwo Luftwaffe zniszczyło ponad 70% zabudowań, zginęło kilkuset cywilów. Atak ten (spornie z Westerplatte) jest uważany za rozpoczęcie II wojny światowej, najkrwawszego konfliktu w dziejach. Jak wyglądał Wieluń, którego już nie ma? Czym żyli jego […]

Wiele ważnych postaci związanych z armią niemiecką z okresu I wojny światowej narodziło się i mieszkało na terenie dzisiejszej Polski. Feldmarszałek Paul von Hindenburg, zwycięski dowódca 8 Armii podczas bitwy pod Tannenbergiem (1914) oraz nad Jeziorami Mazurskimii (1914, 1915), urodził się w 1847 roku w Poznaniu. Ulica Podgórna, gdzie pod numerem 6 stoi kamienica, w […]

Znane ukraińskie śpiewaczki Danijela Bajko (ur. w 1929), Maria Bajko (ur. w 1931) i Nina Bajko (ur. w 1933) to trzy spośród pięciu córek Jakóba i Magdaleny Bajko. Te trzy Ukrainki urodziły się w mojej rodzinnej miejscowości Jabłonicy Polskiej i mieszkały tam jeszcze w trakcie okupacji niemieckiej. Chociaż o ich istnieniu nikt już nie pamięta, […]

Uważam, że ten człowiek, który nie zna dziejów swojego pochodzenia, lub nie chce o nich pamiętać, jest bardzo ubogi i nie wart jest tego, że go ziemia nosi. Nie pozna też nigdy swojej wartości. (...) Nasi przodkowie stanowili cząstkę społeczności, tworzącej naszą historię. A naszym obowiązkiem jest znać ich dzieje, gdyż dali oni początek naszej […]

Pamiętas ty panie rok śtyrdziesty szósty, Ja cię chłopy biły kijami w zapusty? Lektura powieści Radka Raka Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli zainspirowała mnie do zaplanowania krótkiej wycieczki śladami rabacji galicyjskiej. Po 177 latach od rzezi szlachty dokonanej przez chłopów pod wodzą Jakuba Szeli, pojechałam do wsi Smarżowa, skąd pochodził […]

Tuż po świętach Bożego Narodzenia wraz z moją starszą siostrą odwiedziłyśmy 93-letniego mieszkańca Krosna, pana Bolesława Lorensa. Dla czytelników Paryżewa zgodził się on opowiedzieć najciekawsze wspomnienia ze swojej młodości. Pokazał nam też wyjątkowe pamiątki z czasów pierwszej i drugiej wojny światowej, zdjęcia których zamieściłam w tekście. Zapraszam w fascynującą podróż w czasie do Krościenka Wyżnego, […]

Od zawsze imponowały mi kobiety silne i przedsiębiorcze – indywidualistki, postaci mocno niejednoznaczne i wielowymiarowe. Taka była Lucyna Ćwierczakiewiczowa, która żyła w epoce (...) George Sand, bladych dziewic i kataru żołądka. Przeciw niezdrowym prądom owego czasu pani Ćwierczakiewiczowa podniosła sztandar „365 obiadów” i – zrobiła pierwszy krok do ocalenia kraju – pisał o niej Bolesław […]